Stoppen met ploegen op zware klei; is dat mogelijk? Boelo ten Have experimenteert al een aantal jaar met minimale grondberoering op een klein areaal: daar bewerkt hij de grond helemaal niet. Hij vertelt dat hij de eerste twee jaren een lagere opbrengst had, maar dat daarna de opbrengst weer normaal en soms zelfs hoger werd. Er ontstaat een stevige toplaag – hij noemt dat een soort gewapend beton – die de rest van de teeltlaag beschermt tegen structuurbederf. Dat maakt de grond minder gevoelig voor zware machines, zo bleek bijvoorbeeld tijdens de luzerneoogst. Wel bevat die toplaag extra veel organische stof die herbiciden tegen duist afbreekt, waardoor dat hardnekkige onkruid weer de kop op steekt. Maar door drie jaar luzerne in te voegen, kun je een schone toplaag krijgen waarmee het probleem heel hanteerbaar wordt.
Ten Have is ook enthousiast over de mooie kruimelige structuur van de teeltlaag. Daar kun je goed in zaaien. En de methode scheelt veel werk en brandstof. Maar je moet niet willen cultiveren, waarschuwt hij. Dan kun je beleven dat de stoppel regenwater opzuigt en alles kletsnat blijft.
Hij wil ook het bodemleven stimuleren. Daarom is hij kritisch op het gebruik van fungiciden en insecticiden. Je moet gunstige omstandigheden voor het bodemleven scheppen. Maar er is meer: hoe voedt je je bodemleven? Het is zo complex, vindt hij: elk gewas heeft zijn eigen bodemleven; daarover is veel te weinig bekend. Iedereen zegt dat vruchtwisseling zo belangrijk is, maar je hoort ook dat je met bijvoorbeeld (groen)bemesting niet te veel moet wisselen. Landbouw is geen natuur. Het is wel even complex.
Ten Have vindt dat er meer onderzoek gedaan moet worden naar landbouwsystemen die winstgevend zijn én die de huidige problemen oplossen. Proefboerderijen, zoals Ebelsheerd vlakbij, zouden dat kunnen doen. Meer kennis; daar kom je verder mee.
Maatregelen:
- Minimale grondbewerking op een perceel
- Zo min mogelijk zware machines
- Zoveel mogelijk natuurlijke plaagbestrijding
- Kritisch op fungiciden en insecticiden
Resultaten: goede bodemstructuur; goede waterhuishouding; besparing van brandstof en arbeid; lagere ziektedruk
Relevante links
- Natuur inpassen in de bedrijfsvoering – Boerderij.nl
